Kiến thức, kiến thức dầu nhớt
Phân biệt dầu hộp số công nghiệp và dầu cầu
Phân biệt dầu hộp số và dầu cầu – Chuyên gia kỹ thuật chỉ rõ cách chọn đúng
Trong bảo dưỡng xe cơ giới và thiết bị truyền động, dầu hộp số và dầu cầu thường bị gọi nhầm hoặc sử dụng thay thế nhau, dẫn đến giảm tuổi thọ truyền động, sang số khó, thậm chí mài mòn bánh răng sớm. Dưới góc nhìn kỹ thuật chuyên sâu, hai loại dầu này khác nhau rõ ràng về mục đích sử dụng, đặc tính bôi trơn và yêu cầu chịu tải.
1. Dầu hộp số là gì?
Dầu hộp số (Transmission Gear Oil) là loại dầu bôi trơn chuyên dùng cho hộp số sàn (manual transmission), tức là nơi các bánh răng truyền chuyển động từ động cơ đến trục truyền động.
- Bôi trơn bánh răng trong hộp số
- Giảm ma sát khi sang số
- Chống mài mòn trong điều kiện vận tốc cao, lực tải vừa
Tiêu chuẩn kỹ thuật: API GL-1 đến GL-4 (chủ yếu GL-4), SAE 75W-80, 75W-90, 80W-90
2. Dầu cầu là gì?
Dầu cầu (Differential Gear Oil) là dầu chuyên dùng cho hộp vi sai và cầu dẫn động – nơi truyền mô men xoắn từ trục các-đăng tới bánh xe, thường có cơ cấu bánh răng hypoid chịu tải nặng.
- Chịu áp lực cực lớn khi xe tải nặng hoặc leo dốc
- Bôi trơn bánh răng hypoid
- Chống mài mòn, chịu sốc lực lớn, nhiệt độ cao
Tiêu chuẩn kỹ thuật: API GL-5, SAE 80W-90, 85W-140
3. Bảng so sánh dầu hộp số và dầu cầu
| Tiêu chí | Dầu hộp số | Dầu cầu |
|---|---|---|
| Ứng dụng | Hộp số sàn, hộp truyền lực | Cầu xe, vi sai, bánh răng hypoid |
| Chịu tải | Vừa | Rất nặng (EP – Extreme Pressure) |
| Tính năng chính | Bôi trơn bánh răng, hỗ trợ sang số | Chịu cực áp, bảo vệ bánh răng hypoid |
| Chuẩn API | GL-4 | GL-5 |
| Độ nhớt (SAE) | 75W-80, 75W-90 | 80W-90, 85W-140 |
| Phụ gia EP | Không hoặc ít | Rất mạnh |
| Thay thế nhau | ❌ Không | ❌ Không |
4. Ví dụ minh họa thực tế
❌ Sai lầm: Một garage đổ dầu cầu GL-5 SAE 85W-140 vào hộp số sàn Toyota Hilux, dẫn đến:
- Cứng số, khó vào số
- Mòn đồng bộ hộp số do phụ gia EP quá mạnh
- Chi phí sửa chữa lớn
✅ Giải pháp đúng:
- Dùng dầu hộp số GL-4 SAE 75W-90 cho hộp số sàn
- Dùng dầu cầu GL-5 SAE 85W-140 cho cầu sau, vi sai
5. Các sản phẩm điển hình
| Tên sản phẩm | Loại dầu | Ứng dụng |
|---|---|---|
| ENEOS Gear Oil GL-4 75W-90 | Dầu hộp số | Hộp số sàn xe con, xe tải nhẹ |
| ENEOS Gear Oil GL-5 85W-140 | Dầu cầu | Cầu sau xe tải, vi sai tải nặng |
| Shell Spirax S2 A80W-90 | Dầu cầu | Vi sai, cầu bán tải |
| Castrol Manual Transmission Fluid | Dầu hộp số | Xe hơi, bán tải hộp số tay |
6. Lưu ý kỹ thuật
- Không dùng GL-5 cho hộp số GL-4
- Không dùng dầu hộp số GL-4 cho cầu vi sai
- Đọc kỹ khuyến nghị từ nhà sản xuất
- Ưu tiên dầu có chứng chỉ API, SAE
Kết luận
Dầu hộp số và dầu cầu có mục đích sử dụng hoàn toàn khác nhau. Việc chọn sai loại dầu sẽ dẫn đến hư hỏng cơ cấu truyền động, giảm tuổi thọ thiết bị và tăng chi phí sửa chữa.
